Kalp çarpıntısı, birçok kişinin hayatında en az bir kez deneyimlediği bir durumdur ve genellikle stres, yorgunluk, kafein tüketimi gibi geçici sebeplerle ortaya çıkar. Ancak bazı durumlarda bu çarpıntılar ciddi bir sağlık sorununun habercisi olabilir. Çarpıntı başladığında ne yapmanız gerektiğini bilmek, hem paniği önlemek hem de durumu kontrol altına almak açısından önemlidir. Bu yazıda çarpıntı hissiyle karşılaşıldığında yapılması gerekenleri ve dikkat edilmesi gereken işaretleri detaylıca ele alıyoruz.
Çarpıntı Neden Olur?
Kalp çarpıntısının birçok farklı nedeni olabilir ve bu nedenler kişiden kişiye değişebilir. Fiziksel, psikolojik ya da çevresel faktörler kalp ritmini etkileyerek ani veya sürekli çarpıntıya neden olabilir.
Psikolojik Etkenler
Anksiyete, stres ve panik atak gibi duygusal durumlar kalp atışlarını hızlandırarak çarpıntıya sebep olabilir.
Stres Seviyesi Nasıl Azaltılır?
Derin nefes alma, meditasyon, düzenli egzersiz ve uyku düzeni stres kaynaklı çarpıntıları azaltabilir.
Fiziksel Faktörler
Tiroit problemleri, kansızlık, düşük tansiyon ve enfeksiyon gibi fiziksel rahatsızlıklar çarpıntıya yol açabilir.
Tıbbi Destek Ne Zaman Alınmalı?
Çarpıntı bayılma, göğüs ağrısı veya nefes darlığıyla birlikteyse zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
Uyarıcı Maddeler
Fazla miktarda kafein, nikotin ve bazı ilaçlar kalp ritmini bozarak çarpıntı oluşturabilir.
Hangi Maddelerden Kaçınılmalı?
Enerji içecekleri, sigara, aşırı çay ve kahve tüketimi çarpıntı şikayetlerini tetikleyebilir.
Çarpıntı Sırasında Ne Yapılmalı?
Ani başlayan çarpıntılarla karşılaşıldığında sakin kalmak ve bazı basit teknikleri uygulamak büyük fark yaratabilir.
Nefes Egzersizleri Yapılmalı
Yavaş ve derin nefes alıp vermek, vücudu rahatlatır ve kalp atım hızının normale dönmesine yardımcı olabilir.
Soğuk Su İçilmeli
Bir bardak soğuk su içmek veya yüzü yıkamak, vücut ısısını dengeleyerek çarpıntıyı azaltabilir.
Valsalva Manevrası Uygulanabilir
Burundan nefes alıp, ağzı kapatarak burundan güçlü şekilde nefes vermeye çalışmak, kalp ritmini düzenleyebilir.
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
Çarpıntının altında yatan nedenin belirlenebilmesi için bazı durumlarda tıbbi yardım alınması şarttır.
Sürekli ve Uzun Süreli Çarpıntı Varsa
Çarpıntı gün içinde sık tekrar ediyorsa ve istirahatte de devam ediyorsa uzman görüşü alınmalıdır.
Eşlik Eden Belirtiler Mevcutsa
Göğüs ağrısı, bayılma hissi, nefes darlığı gibi belirtiler ciddi kalp rahatsızlıklarının habercisi olabilir.
Hangi Testler Yapılır?
Doktora başvurulduğunda çarpıntının nedeni belirlemek için bazı tetkiklerin yapılması gerekir.
EKG ve Holter Testi
Elektrokardiyografi (EKG) ve 24 saatlik Holter cihazı, kalbin elektriksel faaliyetini değerlendirerek ritim bozukluklarını ortaya çıkarabilir.
Kan Tahlilleri
Tiroit hormonları, elektrolit düzeyleri ve kansızlık gibi etkenler için kan testleri istenebilir.
Yaşam Tarzında Neler Değiştirilmeli?
Kalp çarpıntılarının tekrarlamaması için günlük yaşamda bazı alışkanlıkların gözden geçirilmesi gerekir.
Uyku Düzeni Oluşturulmalı
Her gün aynı saatte uyuyup uyanmak, kalp sağlığını korumaya yardımcı olur.
Beslenmeye Dikkat Edilmeli
Tuz, kafein ve işlenmiş gıdalardan uzak durarak dengeli bir beslenme planı oluşturmak çarpıntı riskini azaltabilir.
Riskli Durumlar Nelerdir?
Bazı bireyler için çarpıntı, ciddi kalp ritim bozukluklarının belirtisi olabilir.
Ailede Kalp Hastalığı Varsa
Genetik yatkınlık söz konusuysa daha dikkatli olunmalı ve düzenli kontrol yapılmalıdır.
Kalp Hastalığı Geçmişi Olanlar
Daha önce kalp krizi, stent ya da ritim bozukluğu geçiren bireylerde çarpıntı daha ciddiye alınmalıdır.
Çarpıntı ile Karıştırılan Durumlar
Bazen başka sağlık sorunları da çarpıntı hissine yol açabilir ya da karıştırılabilir.
Hipoglisemi Atakları
Kan şekerinin düşmesiyle oluşan titreme ve terleme, çarpıntı ile karıştırılabilir.
Panik Atak
Göğüs sıkışması ve hızlı nefes alma gibi panik atak belirtileri çarpıntıya benzer şekilde algılanabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “Çarpıntı Olunca Ne Yapmalı?” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Çarpıntı anında ilaç içilmeli mi?
Çarpıntı anında bilinçsizce ilaç alınmamalı, sadece doktorun önerdiği ilaçlar kullanılmalıdır.
Çarpıntı kalp krizinin belirtisi midir?
Her çarpıntı kalp krizine işaret etmez ancak göğüs ağrısı gibi belirtiler varsa hemen doktora gidilmelidir.
Gece uykuda çarpıntı neden olur?
Gece yaşanan çarpıntılar genellikle anksiyete, reflü ya da hormon dengesizliklerinden kaynaklanabilir.
Spor yaparken çarpıntı normal mi?
Egzersiz sırasında kalp atışları artabilir ancak aşırı ve ani çarpıntılar gözlenirse kontrol önerilir.
Çarpıntı için hangi doktora gidilmeli?
Kalp çarpıntıları için öncelikle kardiyoloji uzmanına başvurulmalıdır.
Hangi besinler çarpıntıya neden olabilir?
Aşırı kafein içeren içecekler, enerji içecekleri ve çok tuzlu yiyecekler çarpıntıyı tetikleyebilir.
Vitamin eksikliği çarpıntı yapar mı?
B12, magnezyum ve potasyum eksiklikleri kalp ritmini etkileyebilir ve çarpıntıya neden olabilir.
