Elektrik çarpması beklenmedik bir anda ortaya çıkabilen ciddi bir durumdur ve yanlış müdahaleler hayati riskler doğurabilir. Bu yazıda elektrik çarpmasına maruz kalan bir kişiye nasıl müdahale edilmesi gerektiğini ve hangi durumlarda mutlaka profesyonel tıbbi yardım alınması gerektiğini detaylı bir şekilde ele alıyoruz.
Elektrik Çarpmasından Sonra İlk Müdahale Nasıl Yapılır?
Elektrik çarpmasından sonra müdahale ederken öncelikle kişinin hala elektrik akımıyla temas halinde olup olmadığını kontrol etmek çok önemlidir. Kişiyi doğrudan dokunmak tehlikeli olabileceği için öncelikle elektrik kaynağını kesmek veya kişiyi tahta, plastik gibi yalıtkan bir cisimle akımdan ayırmak gerekir. Güvenlik sağlandıktan sonra kişinin bilinci, solunumu ve kalp atışı kontrol edilmelidir. Bilinç kaybı varsa veya nefes almıyorsa hemen kalp masajı ve suni teneffüs gibi temel yaşam desteğine başlanmalı, aynı anda acil sağlık hizmetlerinden yardım istenmelidir. Ayrıca görünür yanık veya yara varsa bu bölgeyi temiz tutmak ve enfeksiyon riskine karşı steril bir bezle kapatmak faydalıdır.
Elektrik Çarpması Vücudu Nasıl Etkiler?
Elektrik çarpması, vücutta hem fiziksel hem de iç organları etkileyen zararlar verebilir. Elektrik akımı ciltte yanık oluşturabilirken aynı zamanda kas kasılmalarına, kalp ritim bozukluklarına ve sinir sistemi hasarlarına yol açabilir. Özellikle yüksek voltajlı elektrik çarpmalarında iç organlarda ciddi hasarlar oluşabilir ve etkiler hemen fark edilmeyebilir.
Kalp Ritmi Üzerindeki Etkiler
Elektrik akımı kalp kasına zarar verebilir ve aritmi, kalp durması gibi ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle çarpmanın ardından kişide çarpıntı, göğüs ağrısı veya bayılma gibi belirtiler varsa mutlaka hastaneye başvurulmalıdır.

Kalp Ritmi Nasıl Kontrol Edilir?
Çarpılan kişinin nabzı ve solunumu kontrol edilerek kalbin düzgün çalışıp çalışmadığı anlaşılabilir. Nabız alınamıyorsa ya da düzensizse hemen sağlık ekiplerinden yardım istenmelidir.
Kas ve Sinir Sistemine Zararları
Elektrik akımı kaslarda kontrolsüz kasılmalar yaratabilir, bu da kırık veya çıkıklara neden olabilir. Ayrıca sinir sistemi etkilenirse uzun vadede hissizlik, kas güçsüzlüğü veya refleks kaybı gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
Kas Hasarı Kalıcı mı?
Şiddetli elektrik çarpmalarında kas ve sinir hasarı kalıcı olabilmektedir. Bu nedenle uzman hekim kontrolü şarttır.
Ciltte Oluşan Yanıklar
Elektrik çarpması ciltte giriş ve çıkış noktalarında yanıklara yol açar. Bu yanıklar bazen yüzeyde küçük görünse de derin dokulara kadar zarar verebilir.
Yanıklar Nasıl Tedavi Edilir?
Yanık bölgesi soğuk su ile temizlenmeli ve steril bir bezle kapatılmalıdır. Kesinlikle yanık bölgesine krem veya başka bir madde sürülmemelidir.
Elektrik Çarpmasından Sonra Doktora Gitmek Gerekir mi?
Elektrik çarpmasının şiddeti hafif bile görünse mutlaka doktora gitmek gerekir. Elektrik akımı iç organları etkilemiş olabilir ve bu durum dışarıdan anlaşılmayabilir. Özellikle baş ağrısı, sersemlik, kas ağrısı veya nefes darlığı gibi belirtiler varsa tıbbi müdahale şarttır.
Elektrik Çarpması Sonrası Ne Zaman Tehlikelidir?
Elektrik çarpması sonrası kişinin bilinci kapalıysa, nefes almıyorsa veya vücudunda ciddi yanıklar varsa durum tehlikelidir. Ayrıca yüksek voltajlı kaynaklardan gelen çarpmalarda her zaman risk yüksektir ve hemen acil yardım çağrılmalıdır.
Çocuklarda Elektrik Çarpması Nasıl Önlenir?
Çocuklar genellikle prizlere veya elektrikli cihazlara dokunarak elektrik çarpmasına maruz kalabilir. Evde priz kapakları kullanmak, kabloları çocukların erişemeyeceği şekilde düzenlemek ve cihazları gözetimsiz bırakmamak önemlidir. Bu tür önlemlerle çocuklar korunabilir.
Elektrik Çarpması İçin Hangi Durumlarda 112 Aranmalı?
Kişinin bilinci kapalıysa, kalp atışı düzensizse, nefes almıyorsa veya vücutta derin yanıklar oluşmuşsa hemen 112 aranmalıdır. Ayrıca hamilelerin ve kalp hastalarının çarpılması durumunda mutlaka sağlık ekibi çağrılmalıdır.
Hangi Bilgiler Verilmeli?
112 aranırken yer bilgisi, çarpılan kişinin durumu ve yapılan ilk müdahaleler doğru şekilde belirtilmelidir. Böylece ekipler hazırlıklı şekilde gelir.

Elektrik Çarpmasını Önlemek İçin Alınacak Önlemler Nelerdir?
Elektrik çarpmasını önlemek için cihazların sağlamlığı düzenli kontrol edilmeli, çıplak kablolar onarılmalı ve ıslak elle elektrikli aletlere dokunulmamalıdır. Ayrıca topraklama sistemi ve kaçak akım rölesi gibi koruyucu önlemler evlerde mutlaka bulunmalıdır.
Elektrik Akımı Şiddetine Göre Zarar Tablosu
Voltaj Aralığı | Olası Zararlar |
---|---|
1-50 Volt | Hafif karıncalanma ve kas spazmı |
50-220 Volt | Kas kasılmaları, solunum zorluğu |
220-500 Volt | Ciddi yanıklar, kalp ritim bozukluğu |
500 Volt Üzeri | İç organ hasarı, hayati risk |
Elektrik çarpmasının etkisi maruz kalınan voltaja bağlı olarak değişir ve yüksek voltajda hayati risk çok daha fazladır. Bu nedenle her türlü elektrik çarpmasında risk göz önünde bulundurulmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda elektrik çarpmasından sonra ne yapmalı ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Elektrik çarpmasında ilk ne yapılmalı?
Öncelikle elektrik kaynağını kesmek ya da kişiyi yalıtkan bir cisimle akımdan ayırmak gerekir. Güvenlik sağlandıktan sonra kişinin bilinci ve solunumu kontrol edilmeli, gerekirse kalp masajı yapılmalıdır.
Elektrik çarpması sonrası hangi belirtiler ciddi kabul edilir?
Bayılma, çarpıntı, kas ağrısı, nefes darlığı ve ciddi yanıklar mutlaka tıbbi değerlendirme gerektirir. Bu belirtiler iç hasarın göstergesi olabilir.
Elektrik yanıklarına ne sürülmeli?
Hiçbir krem veya madde sürülmemelidir. Yanık bölgesi sadece soğuk suyla temizlenmeli ve steril bezle kapatılmalıdır.
Çocuklar elektrik çarpmasından nasıl korunur?
Priz koruyucuları kullanılmalı, kablolar gizlenmeli ve çocuklar elektrikli cihazlardan uzak tutulmalıdır. Eğitim de önemli bir önlemdir.
Elektrik çarpması sonrası kalp hasarı nasıl anlaşılır?
Çarpıntı, göğüs ağrısı veya ritim bozukluğu varsa kalp etkilenmiş olabilir. Mutlaka EKG ve doktor kontrolü yapılmalıdır.
Hangi durumlarda mutlaka doktora gidilmeli?
Herhangi bir belirti olmasa bile yüksek voltaj çarpmaları, bilinç kaybı, nefes darlığı, göğüs ağrısı ve derin yanıklar varsa doktora başvurulmalıdır.
Evde hangi önlemler alınmalı?
Kaçak akım rölesi taktırmak, elektrikli aletlerin bakımını yapmak ve çocukları korumak için priz kapakları kullanmak gereklidir.