Evde uyuz olduğunuzu anlamak için bazı belirtileri dikkatle takip etmek gerekir. Uyuz, mikroskobik Sarcoptes scabiei akarının neden olduğu bulaşıcı bir cilt hastalığıdır. Kaşıntı, döküntü ve tünel benzeri izler gibi belirtilerle kendini gösterir. Erken fark edilip tedavi edilmezse hem kişisel sağlığı hem de ev halkını tehdit eder.
Uyuzun En Yaygın Belirtileri Nelerdir?
Uyuzu ev ortamında anlamanın ilk adımı, belirtileri doğru bir şekilde gözlemlemektir. Genellikle 2-6 hafta içinde ortaya çıkan bu belirtiler, daha önce uyuz geçirmiş kişilerde sadece birkaç gün içinde başlayabilir.
Gece Artan Şiddetli Kaşıntı
Uyuzun en belirgin belirtisi, geceleri artan yoğun kaşıntıdır. Bu kaşıntı özellikle sıcak ortamlarda dayanılmaz hale gelir.
Neden Gece Kaşınırız?
Akarlar gece daha aktif olduğu için kaşıntı da bu saatlerde belirginleşir.
Parmak Aralarında ve Bileklerde Kızarıklık
Elde, parmak aralarında, bileklerde ve koltuk altı gibi bölgelerde kızarıklık, kabarcık ve sivilce benzeri döküntüler gözlemlenir.
Döküntüler Ne Zaman Çıkar?
Bulaşmadan sonraki 3-6 hafta içinde döküntüler başlar, ancak tekrar eden vakalarda bu süre birkaç güne düşebilir.
Deride İnce Gri Tüneller
Cildin yüzeyinde kıvrımlı, ince çizgiler şeklinde gri tüneller oluşabilir. Bu tüneller akarların deri altına yerleştiği alanlardır.
Uyuz Olduğunuzu Gösteren Diğer İşaretler
Uyuz teşhisinde fiziksel belirtiler kadar davranışsal değişiklikler ve ev halkındaki ortak şikâyetler de önemlidir.
Aile Bireylerinde Ortak Kaşıntı
Evdeki birden fazla kişide aynı anda benzer kaşıntı ve döküntülerin görülmesi uyuzun açık bir göstergesidir.
Kimler Daha Kolay Bulaşır?
Çocuklar, yaşlılar ve bağışıklığı düşük kişiler, uyuz enfeksiyonuna karşı daha hassastır.
Uyuz Kaşıntısı Sabaha Kadar Sürer
Kişi geceleri uyuyamaz hale gelebilir. Kaşıntı sabaha kadar sürer ve cildi tahriş edecek kadar yoğun hale gelir.
Kaşınan Bölgelerde Kabuklanma ve Yaralar
Kaşıma sonucu ciltte kanama, kabuklanma ve enfeksiyon riski oluşabilir. Bu, hastalığın ilerlediğini gösterir.
Evde Uyuz Teşhisi İçin Ne Yapmalı?
Evde kesin tanı konulamaz, ancak şüpheli belirtiler gözlemleniyorsa mutlaka dermatoloğa başvurulmalıdır. Ancak hekime gitmeden önce bazı ön incelemeler yapılabilir.
El Feneriyle Tünel İzlerini Arayın
El feneri yardımıyla parmak araları, bilek ve bel bölgelerinde kıvrımlı, grimsi çizgiler gözlenebilir.
Tırnak Altlarında Kir Birikimi
Akarlar tırnak altına da geçebilir. Özellikle geceleri kaşınan kişilerin tırnak altında koyu kir veya kan birikimi olabilir.
Kaşıntı Geçici mi Kalıcı mı?
Geçici kaşıntılar genelde birkaç saatte azalır. Ancak uyuzda kaşıntı günlerce hatta haftalarca sürebilir.
Evde Uyuzdan Şüpheleniyorsanız Ne Yapmalı?
Şüphe duyduğunuz anda hem kendi sağlığınızı korumak hem de çevrenizdekilere bulaşmasını önlemek için hızlı hareket etmelisiniz.
Hijyen Kurallarını Artırın
Nevresimleri, çarşafları ve giysileri 60 derece sıcaklıkta yıkayın. Temas edilen yüzeyleri dezenfekte edin.
Ortak Kullandığınız Eşyaları Ayırın
Havlu, yastık, battaniye gibi kişisel eşyaların ortak kullanımı bırakılmalıdır.
Tüm Aile Fertlerini Gözlemleyin
Evde bir kişide uyuz varsa, diğer bireylerde de benzer şikâyetlerin olup olmadığını kontrol edin.
Kaşımaktan Kaçının
Kaşımak sadece cildi tahriş etmekle kalmaz, aynı zamanda enfeksiyon riskini de artırır.
Uyuz Olduğunuzu Kesin Öğrenmek İçin Ne Yapmalı?
Evdeki belirtiler uyuz şüphesini artırıyorsa en doğru adım bir dermatoloğa görünmektir. Doktor, cilt örneği alarak mikroskobik inceleme ile tanı koyabilir.
Hangi Uzmanlık Alanına Gidilmeli?
Cilt hastalıkları uzmanı (dermatolog), uyuzun teşhis ve tedavisinde yetkili kişidir.
Gerekirse Ne Tür Testler Yapılır?
Cilt kazıntısı testi ya da dermatoskop ile görüntüleme yapılabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Evde uyuz olup olmadığınızı anlamanın yolları ile ilgili merak edilen sorular sırası ile;
Uyuz olduğumuzu nasıl kesin anlarız?
Geceleri artan yoğun kaşıntı, deride tünel benzeri izler ve aile bireylerinde benzer şikayetler varsa uyuzdan şüphelenilir. Kesin tanı için dermatoloğa gidilmelidir.
Uyuz belirtileri kaç gün sonra ortaya çıkar?
İlk bulaşmadan sonra belirtiler genellikle 2-6 hafta içinde ortaya çıkar. Daha önce geçirmiş kişilerde bu süre birkaç gün olabilir.
Evde uyuz nasıl bulaşır?
Uzun süreli deri teması, aynı yatakta yatmak, ortak havlu ve kıyafet kullanımı uyuzun ev içinde yayılmasına neden olur.
Uyuz kaşıntısı nasıl bir şeydir?
Kaşıntı özellikle gece artar, derin ve inatçıdır. Kaşıdıkça rahatlama hissi gelmez, aksine tahriş artar.
Uyuz evde başka kimlere bulaşır?
Aynı evde yaşayan herkes risk altındadır. Özellikle çocuklar ve yaşlılarda hızla yayılabilir.
Kaşıntı varsa ama döküntü yoksa yine de uyuz olabilir mi?
Evet. Her zaman döküntü görülmeyebilir. Kaşıntının karakteri, yeri ve süresi önemlidir.
Uyuz evde kendi kendine geçer mi?
Hayır. Uyuz kendi kendine geçmez. Tedavi edilmezse aylarca sürebilir ve başkalarına bulaşır.
