Kadınların doğum kontrol yöntemleri arasında sıklıkla tercih ettiği spiral, uzun vadeli ve etkili koruma sağlaması nedeniyle yaygın olarak kullanılmaktadır. Spiral taktırmak isteyen kişilerin belirli sağlık koşullarını taşıması ve bazı tıbbi değerlendirmelerden geçmesi gerekir. Bu yazıda spiral taktırma şartları nelerdir, kimler spiral kullanabilir ya da kullanamaz, hangi sağlık kontrolleri gerekir gibi merak edilen konulara detaylı şekilde değinilecektir.
Spiral Taktırmak İçin Hangi Şartlar Gereklidir?
Spiral taktırmak isteyen kişilerin öncelikle bir kadın doğum uzmanı tarafından muayene edilmesi gerekir. Bu işlem öncesi cinsel yolla bulaşan hastalıkların varlığı kontrol edilmeli, rahim yapısı ve genel sağlık durumu değerlendirilmelidir. Adet döneminin ilk günlerinde takılması önerilen spiral, enfeksiyon riskini azaltmak ve yerleşimin doğru olmasını sağlamak adına doktor gözetiminde uygulanmalıdır.
Kimler Spiral Kullanabilir?
Spiral, doğum yapmış kadınlarda en sık tercih edilen doğum kontrol yöntemlerinden biridir. Bununla birlikte doğum yapmamış kadınlarda da doktor uygun görürse kullanılabilir. Rahim içi yapısı spiralin yerleşimine uygunsa ve aktif cinsel hayatı olan bir birey düzenli doğum kontrolü istiyorsa spiral taktırabilir.
Doğum Yapmış Kadınlar İçin Uygunluk
Birçok uzman doğum yapmış kadınların spiral kullanımına daha uygun olduğunu belirtmektedir çünkü rahim daha esnektir ve spiral yerleşimi daha kolaydır.
Doğum Yapmamış Kadınlar İçin Değerlendirme
Doğum yapmamış kadınlarda spiral kullanımı bazı riskler taşıyabilir ancak modern spirallerin küçük boyutlu versiyonları bu kişiler için de uygundur.
Kimler Spiral Taktırmamalı?
Bazı sağlık durumları spiral taktırmayı riskli hale getirebilir. Özellikle rahim içi enfeksiyon geçirmiş olanlar, aktif cinsel yolla bulaşan hastalık taşıyanlar, rahim şekil bozukluğu bulunanlar ve kanser şüphesi olanlar için spiral önerilmemektedir. Ayrıca adet düzensizliği ya da yoğun adet gören kadınlarda bakır spiral yerine hormonlu spiral daha uygun olabilir.
Enfeksiyon Geçiren Kadınlarda Risk
Daha önce pelvik enfeksiyon geçiren kadınlarda spiral enfeksiyonu tetikleyebileceği için tercih edilmemelidir.
Rahim Şekli Uygun Olmayanlar
Rahimde doğuştan gelen veya sonradan oluşmuş yapısal bozukluklar spiral kullanımını engelleyebilir.
Spiral Takılmadan Önce Hangi Kontroller Yapılır?
Spiral taktırmadan önce genital muayene yapılır, smear testi ve enfeksiyon testleri istenir. Ultrasonla rahim boyutu ve şekli değerlendirilir. Bazı durumlarda idrar ve kan testleri de yapılabilir. Spiral takılma kararı bu kontroller sonucunda verilir. Ayrıca spiral türü de kişinin ihtiyaçlarına göre belirlenmelidir.
Smear Testi ve Vajinal Muayene
Smear testiyle rahim ağzında anormal hücre varlığı araştırılır ve muayene ile vajinal enfeksiyon kontrol edilir.
Ultrason Değerlendirmesi
Ultrasonla rahmin iç yapısı ve spiral için yeterli boşluk olup olmadığı değerlendirilir.
Spiral Taktırma Süreci Nasıl Gerçekleşir?
Spiral genellikle adet döneminde takılır çünkü bu dönemde rahim ağzı daha açıktır ve işlem daha az ağrılı geçer. İşlem yaklaşık 5-10 dakika sürer ve genellikle lokal anestezi gerekmez. Sonrasında birkaç gün hafif kramp ve lekelenme yaşanabilir. Doktor, spiralin doğru yerleşip yerleşmediğini kontrol etmek için bir süre sonra tekrar kontrole çağırır.
Spiral Takıldıktan Sonra Nelere Dikkat Edilmeli?
İlk günlerde ağır egzersizlerden ve cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır. Hijyen kurallarına dikkat edilmeli ve enfeksiyon belirtileri gözlemlenmelidir. Ağrı ya da yoğun kanama olması halinde doktora başvurulmalıdır. Spiral ipi kontrol edilerek yerinde olup olmadığı kullanıcı tarafından zaman zaman takip edilmelidir.
Enfeksiyon Riski ve Hijyen
İşlem sonrası vajinal temizlik ürünlerinden kaçınılmalı, pamuklu iç çamaşırı tercih edilmeli ve havuz/deniz aktivitelerinden bir süre uzak durulmalıdır.
Kontrol Muayeneleri
Takıldıktan sonra 1 ay içinde doktor kontrolü önerilir, daha sonra yıllık kontroller yeterlidir.
Spiral Çeşitleri ve Uygunlukları
Spiral genel olarak bakır ve hormonlu olmak üzere iki ana türe ayrılır. Bakır spiraller hormon içermez, sperm hareketini engeller. Hormonlu spiraller ise rahim içi salgıları değiştirerek gebeliği önler. Kullanıcının adet düzeni, hormon hassasiyeti ve diğer sağlık verilerine göre en uygun tür doktor tarafından seçilir.
Bakır Spiral
Uzun süreli koruma sağlar, hormon içermez, bazı kadınlarda adetleri artırabilir.
Hormonlu Spiral
Adetleri azaltabilir veya tamamen kesebilir, özellikle yoğun kanaması olan kadınlar için uygundur.
Spiral Kullanımının Maliyetleri
Spiral taktırma ücretleri kullanılan spiralin türüne, uygulama yapılan kliniğe ve doktor ücretine göre değişmektedir. Özel hastanelerde işlem fiyatları kamu hastanelerine göre daha yüksektir. Ayrıca hormonlu spiraller bakır spirallere kıyasla daha maliyetlidir.
| Spiral Türü | Uygulama Ücreti (₺) |
|---|---|
| Bakır Spiral | 800 – 1.500 |
| Hormonlu Spiral | 2.000 – 3.500 |
| Kamu Hastanesi | 300 – 600 |
| Özel Klinik | 1.500 – 4.000 |
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “spiral taktırma şartları” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Spiral taktırmak için yaş sınırı var mı?
Genel olarak cinsel olarak aktif olan her kadın yaş sınırı olmaksızın spiral taktırabilir ancak genç yaştaki bireylerde doğurganlık planlarına göre karar verilmelidir.
Spiral taktırırken acı hissedilir mi?
İşlem genellikle kısa sürelidir ve hafif kramp hissi dışında şiddetli bir ağrı yaşanmaz. Gerekli durumlarda lokal anestezi uygulanabilir.
Spiral düşerse ne yapılmalı?
Spiral nadiren yerinden kayabilir. Böyle bir durumda doktora başvurularak spiral kontrol edilmeli veya yeniden takılmalıdır.
Spiralin koruyuculuğu ne kadar sürer?
Bakır spiraller genellikle 5-10 yıl arasında koruma sağlar. Hormonlu spiraller ise 3-5 yıl süreyle etkilidir.
Spiral kısırlık yapar mı?
Hayır, spiral geçici bir doğum kontrol yöntemidir. Çıkarıldıktan sonra doğurganlık genellikle kısa sürede geri döner.
Spiral takıldıktan sonra adet düzeni değişir mi?
Bakır spiral adet miktarını artırabilirken, hormonlu spiral adetleri azaltabilir veya tamamen kesebilir.
Spiral kullanımı cinsel ilişkiyi etkiler mi?
Spiral vajina içinde değil, rahim içinde bulunduğu için cinsel ilişkiyi genellikle etkilemez.
Spiral her kadına uygun mudur?
Her kadının anatomik yapısı ve sağlık durumu farklı olduğu için spiral kararı doktor değerlendirmesiyle verilmelidir.
