Suriyeli İşçi Çalıştırma Şartları

Suriyeli işçi çalıştırma konusu, hem işverenler hem de göçmen statüsünde olan bireyler için önemli yasal düzenlemelere tabidir. Türkiye’de geçici koruma altındaki Suriyelilerin çalışma hayatına katılımı belirli kurallar çerçevesinde mümkündür. Bu yazıda, Suriyeli işçi çalıştırmak isteyen işletmelerin dikkat etmesi gereken yasal zorunluluklar, başvuru süreçleri ve çalışma izinlerinin detayları ele alınmaktadır.

Suriyeli İşçi Çalıştırmak Yasal mıdır?

Suriyeli işçilerin Türkiye’de çalışabilmesi mümkündür ancak bu durum belirli şartlara ve prosedürlere bağlıdır. Geçici koruma altındaki Suriyeliler, yalnızca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan alınacak çalışma izni ile istihdam edilebilir. İşverenin bu izni almadan bir Suriyeliyi çalıştırması yasaktır ve ciddi idari para cezalarıyla karşı karşıya kalabilir.

Çalışma İzni Alma Süreci Nasıl İşler?

Çalışma izni alınabilmesi için öncelikle Suriyeli bireyin geçici koruma kimlik kartına sahip olması gerekmektedir. Başvurular, e-Devlet üzerinden işveren tarafından yapılır ve başvurunun değerlendirme süreci yaklaşık 30 gün sürer. Çalışma izni yalnızca belirli bir işyeri ve pozisyon için geçerli olup, iznin alınmasının ardından Suriyeli işçinin SGK sistemine kaydı zorunludur.

Başvuru İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Çalışma izni başvurusu sırasında işverenden ve işçiden bazı belgeler istenir. Bu belgeler arasında işverenin faaliyet belgesi, vergi levhası, imza sirküleri, işyeri SGK sicil numarası ve Suriyeli çalışanın kimlik bilgileri yer alır. Ayrıca işe alınacak Suriyeli bireyin ikamet ettiği ilde en az 6 ay süreyle geçici koruma altında olması da zorunludur.

Hangi Sektörlerde Suriyeli İşçi Çalıştırılabilir?

Suriyeli işçilerin en çok çalıştığı sektörler tekstil, tarım, inşaat ve gıda sektörleridir. Ancak bu sektörlerin dışında da başvuru yapılabilir. Ancak başvurunun onaylanmasında sektörün iş gücü ihtiyacı da göz önünde bulundurulur. Bazı sektörlerde yabancı çalıştırma kotası dolmuş olabilir.

Yabancı İşçi Kotası Uygulaması Nasıldır?

Türkiye’deki mevcut düzenlemeye göre, bir işyerinde çalışan Türk vatandaşlarının sayısının yüzde 10’una kadar yabancı işçi çalıştırılabilir. Yani 10 Türk işçi çalıştırılan bir işyerinde en fazla 1 yabancı uyruklu işçi çalışabilir. Bu oran yalnızca belirli sektörlerde esnetilebilir ve istisnalar sağlanabilir.

Suriyeli İşçi Çalıştırmanın Avantajları Nelerdir?

Suriyeli işçilerin çalıştırılması hem iş gücü açığını kapatmak hem de ekonomik entegrasyonu sağlamak açısından önemlidir. Düşük maliyetle çalışmaya istekli olmaları, yerel üretime katkı sağlamaları ve bazı sektörlerde istihdam zorluklarını azaltmaları işverenler açısından önemli avantajlar sunar.

Suriyeli İşçi Çalıştırmanın Yasal Sorumlulukları Nelerdir?

İşverenler Suriyeli işçi çalıştırırken sosyal güvenlik yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır. SGK primlerinin eksiksiz yatırılması, asgari ücretin altında ödeme yapılmaması ve iş sağlığı güvenliği yükümlülüklerinin sağlanması zorunludur. Bu kurallara uyulmaması durumunda hem idari hem de adli yaptırımlar söz konusudur.

Uygun Başvuru Koşulları ve İstihdam Kriterleri

Başvuru yapmadan önce işverenin bağlı bulunduğu ilde ilgili sektörde Suriyeli işçi çalıştırılmasına izin verilip verilmediği kontrol edilmelidir. Ayrıca başvuru yapılan pozisyonun Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) kayıtlarında bir iş gücü açığı oluşturduğu belgelenmelidir. Aksi takdirde başvuru reddedilebilir.

Suriyeli İşçi Çalıştırma Maliyeti

Aşağıda, 2025 yılı itibarıyla bir Suriyeli işçiyi yasal şekilde çalıştırmanın işverene yıllık ortalama maliyeti verilmiştir:

Bu tablo, işverenin Suriyeli bir işçi için yasal çerçevede karşılamak zorunda olduğu yıllık ortalama giderleri göstermektedir. Ek olarak özel sağlık sigortası, yemek ve yol desteği gibi yan haklar da maliyete dâhil edilebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Aşağıda “Suriyeli İşçi Çalıştırma Şartları” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:

Suriyeli bir işçiyi kaç gün içerisinde sigortalı yapmak gerekir?

Suriyeli işçiye çalışma izni alındıktan sonra en geç işe başlama tarihinde SGK bildirimi yapılmalı ve işe giriş bildirgesi sistem üzerinden iletilmelidir. Gecikme durumunda idari para cezası uygulanır.

Geçici koruma kimliği olmayan bir Suriyeli çalıştırılabilir mi?

Hayır, geçici koruma kimliği olmayan veya kimlik numarası olmayan bir Suriyelinin çalıştırılması yasaktır. Bu durum hem yasa dışı istihdam hem de kaçak çalıştırma kapsamına girer.

Suriyeli işçiye asgari ücretin altında maaş verilebilir mi?

Hayır, tüm yabancı uyruklu işçilere olduğu gibi Suriyeli işçilere de en az asgari ücret verilmek zorundadır. Asgari ücretin altında maaş ödenmesi durumunda hem işveren hem de işyeri ağır cezalarla karşılaşır.

Suriyeli işçiye sosyal güvenlik primi ödenmeli mi?

Evet, Suriyeli işçiler de sosyal güvenlik kapsamındadır. SGK primi yatırılmalı, sağlık güvencesi sağlanmalı ve tüm iş kanunu yükümlülüklerine uyulmalıdır. Aksi halde hem işçi hem de işveren hak kaybı yaşar.

Çalışma izni alınmadan önce deneme süresi ile Suriyeli çalıştırılabilir mi?

Hayır, herhangi bir şekilde izin alınmadan Suriyeli işçi çalıştırılamaz. Deneme süresi de dâhil olmak üzere işe başlamadan önce izin alınması zorunludur. İzin alınmadan yapılan istihdam yasaya aykırıdır.

Suriyeli işçilerin çalışma izni kaç yıl geçerlidir?

İlk başvuruda verilen çalışma izni genellikle bir yıl süreyle geçerlidir. Süre sonunda yine işverenin başvurusu ile yenilenebilir. Aynı işyerinde çalışma devam ettiği sürece izin uzatma işlemleri kolaylaşır.

Birden fazla Suriyeli işçi çalıştırmak için özel bir izin gerekir mi?

Hayır, ancak yukarıda belirtilen yabancı işçi kotasına uyulması şarttır. Kotanın aşılması durumunda yeni başvurular reddedilir. Bu nedenle işverenin çalışan sayısına göre planlama yapması önemlidir.

Suriyeli işçilerin çocukları için iş yeri destek sağlayabilir mi?

Evet, bazı büyük işyerleri sosyal sorumluluk kapsamında çocuklara eğitim desteği sağlayabilir. Ancak bu durum yasal zorunluluk değildir, tamamen işverenin inisiyatifine bağlıdır.